Paleosismolog Prof Dr Ramazan Demirtaş son günlerde meydana gelen sarsıntıları kıymetlendirdi Bilhassa Adana da büyük Tuzla Escort zelzele beklendiği açıklamalarına reaksiyon gösteren Demirtaş Savrun fayı diye bir fay yok dedi Türkiye deki büyük fay zonlarına dair bilgi veren Demirtaş Türkiye de her an büyük sarsıntı olmaz tabirlerini Gebze Escort kullandı
Flash Tv Haber yayınına katılan Prof. Dr. Demirtaş’ın konuşmasından öne çıkanlar şöyle:
6 Şubat ta ne oldu Ölüdeniz fay zonu yaklaşık bin kilometre uzunlukta bir fay Bu fay Pazarcık ın güneyine hatta biraz daha kuzeyine gelerek Doğu Anadolu fay zonu ile Aydınlı Escort birleşir Doğu Anadolu fay zonu 600 km uzunlukta bir fay
Bilgi kirliği vardı fakat bir ay sonra kimi zelzele bilinciler bizim dediklerimize geldi 6 Şubat sarsıntısı Doğu Anadolu fay üzerinde olmadı Birileri çıktı dedi ki ‘Kahramanmaraş Gölbaşı Türkoğlu kesimi üzerinde oldu’ dedi Bir oburu ‘Çelikhan Erkenek’ dedi başkası Antakya ya yanlışsız uzanan Amanos kesimi üzerinde dedi Halbuki bunların üzerine olmadı
Ölüdeniz Fay zonu bunlar yatay atımlı faylar ve geçmişte 7 8 ortasında sarsıntı üreten kıta kenarı dediğimiz uzun faylardan birisi Başkası de Karlıova dan başlayıp Samandağ a kadar uzanan 600 km uzunluktaki Doğu Anadolu fay zonu Tam bu iki noktanın kesiştiği noktada oldu
BURASI YAKINDAN İZLENMELİ
Deprem Ölüdeniz fay zonunun en kuzey ucunda oldu Yani 859 sarsıntısının olduğu yerde oldu 859 zelzelesi tekrarlandı Burası yakından izlenmeli 20 Ekim 2022 de burada 4 3 büyüklüğünde zelzele oldu Burada bir hareketlilik olduğunu görüyoruz Lakin biz vilayetlerden bahsetmiyoruz faylardan bahsediyoruz
Bir yarar sarsıntı potansiyeli yüksekse orada çok uzun mühlet geçmiş olması gerekir En son sarsıntı 859 da oldu Yani üzerinden bir 163 yıl geçmiş Çok büyük bir zelzele olunca doğal olarak 9 saat sonra çabucak kuzeyde yaklaşık 90 km kuzeyde Çardak fay zonu üzerinde 7 6 büyüklünde ikinci büyük zelzelesi tetikledi Bu iki zelzele çok büyük olunca yaklaşık 6 ay geçti doğal olarak çok geniş bir alanda tetiklenmiş bağımsız zelzeleler olmaya başladı 250 300 km alan içinde 4 0 5 5 ortasında sarsıntılar oldu Bu olağan beklenen bir durum Bir öbür büyük zelzelenin habercisi pozisyonunda değil
Siz büyük zelzele bekliyoruz derseniz üç soru sormanız lazım Hangi yarar hangi fayın modülünde bekliyorsunuz O fayın yıllık kıyma suratı nedir En son ürettiği büyük sarsıntı tarihi nedir Ne kadarlık mühlet geçmiştir Siz bunların yanıtını vermezseniz o söylenenlerin sarsıntı biliminde hiçbir manası yok
ÇELİKHAN – ERKENEK KISMINDA SARSINTI RİSKİ ÇOK DÜŞÜK
7 8 lik sarsıntının kuzeyine gerçek gittiğiniz vakit Çelikhan Erkenek te Doğu Anadolu fay zonu olduğu kesimde en son 1893 de 7 2 1905 de 6 8 olmuş Doğu Anadolu fayı üzerinde zelzele tekrarlama aralıkları ekseriyetle 1000 1500 üzerindedir Çok yakın tarihte Çelikhan Erkenek kısmında zelzele riski çok düşüktür
GÖLBAŞI-TÜRKOĞLU’NDA ZELZELE POTANSİYELİ YÜKSEK
En çok zahmete düştüğümüz yer 1114 yani Gölbaşı Türkoğlu olduğu kesim 900 küsur yıl geçmiş Burada zelzele bekler misiniz Aslında zelzele potansiyeli yüksek 6 Şubat sarsıntıları 1114 sarsıntısının olduğu yerde olmadı Yalnızca onun üzerinde bir yüzey kırığı gelişti bu da aslında bir kırılma değil yırtılma Yani bu kısımdaki sarsıntı tekrarlama aralığı en az 1000 yıl hatta 1000 yılın üzerinde derseniz burada zelzele riski düşük ancak zelzele potansiyeli var
Daha alta indiğimiz vakit Antakya kısmına gerçek orada 1822 de 7 üzerinde zelzele var Burada da bir sarsıntı riski düşük Pekala daha güney batıya hakikat gittiğimiz vakit Kıbrıs ı da çok yakından ilgilendiren bir husus Ege Kıbrıs yayı dediğimiz geçmişte 7 ile 8 ortasında büyük zelzele üreten faylardan bahsediyoruz Buralar geçmişte çok büyük zelzeleler üretmiştir
ZAFER SİSMİK BOŞLUĞUNDA ZELZELE POTANSİYELİ YÜKSEK
7 8 in güneybatı ucuna baktığımız vakit burası bizim Zafer Sismik Boşluğu dediğimiz bir kesim Burada zelzele üretme potansiyeli yüksek fakat sarsıntı tekrarlama aralıkları çok yüksek olduğu için 1000 1500 yıl en son zelzele bin küsurlu yıllarda olduğu için burada ne vakit sarsıntı olurun bir reçetesi yok
Ama ben her gün televizyona çıksam nerede sarsıntı bekliyorsunuz derseniz ben ‘Zafer Sismik Boşluğu’nda sarsıntı bekliyorum dediğim vakit yani tesadüf de olsa siz bu sarsıntısı evvelce bilmiş sayılmazsınız Türkiye deki en büyük eza bu
6 Şubat tan günümüze kadar yaklaşık 1 ila 6 7 ortasında 42 bin sarsıntı oldu Bunlardan bilhassa en kıymetlileri 4 ve üzeri 4 ve üzeri yaklaşık 1 0 ile 2 0 ortasında 23 bin civarında 2 0 ile 3 0 ortasında 14 bin 3 0 ile 4 0 ortasında 3 bin 169 sarsıntı olmuş Temel kırılma açısından bizim için 4 0 ve üzeri değerli Burada 4 0 ve 5 0 üzerinde 615 5 0 ile 6 0 ortasında 48 tane zelzele olmuş
SAVRUN FAYI DİYE BİR FAY YOK
Geçenlerde Minnetli de 5 5 büyüklünde zelzele oldu Adana daki faylar hareket geçti denildi Hiç alakası yok 6 Şubat tan günümüze kadar 6 aylık süreçte 5 5 gibisi 48 sarsıntı olmuş Artık hangi fay hareket geçti 7 8 zelzelede onun kırığının kuzeydoğu ve güneybatı ucunda bir gerilme yüklenir Ya da ikinci sarsıntı Çardak Fayı zonunu düşünün onun doğu ya da batı ucuna bir gerilim yüklenir Göksun ya da Savrun fayı dediler aslında olmayan bir faydan bahsettiler 6 aydır Adana da beşerler hop oturup hop kalkıyor Savrun fayı diye bir fay yok Büyük bir sarsıntı olması için bir fayın olması lazım Yani 7 üzerinde sarsıntı üretecek bir fay olması lazım Fay yok
BÜYÜK BİR FAY OLSAYDI 200 SARSINTIDAN SONRA BÜYÜK BİR ZELZELE OLURDU
Çardak Fay zonu batı ucu doğu batıda giderken birden kuzey güneye hakikat dönüyor Burası fay için çok önemli bir pürüz noktası 6 Şubat tan günümüze kadar yalnızca batı ucunda yaklaşık 200 tane 4 ve 5 2 ortasında sarsıntı oldu Burada büyük bir fay olsaydı 200 tane sarsıntıdan sonra muhtemelen büyük bir sarsıntı olurdu Olmadığına nazaran demek ki bunlar Çardak fay zonunun artçı zelzeleleri Yani onun için bizim şu anda Göksun du şuydu buydu büyük bir sarsıntı beklentisi yok sarsıntı riski düşük
ADANA’DA ZELZELE BEKLİYORUM DEMENİN HİÇBİR GEÇERLİLİĞİ YOK
Ülkemizde hem akademik hem de toplumsal medyada parazit üzere türeyen telaffuzlar var Adana da zelzele bekliyorum demenin bilimsel manada hiçbir geçerliliği yok Adana etrafında 17 tane fay var Bu faylardan bir tanesi üzerinde 5 üzerinde sarsıntı olduğu vakit ben söylemiştim Bu türlü bir bilim yok
Türkiye de birçok fay var 600 e yakı sarsıntı üreten fay var Bunlardan en değerlisi bizim Kuzey Anadolu dediğimiz Karlıova dan başlayıp Marmara da Kuzey Ege çukuruna kadar giden yaklaşık 1000 1500 km uzunlukta bir fay Geçmişte son yüzyıl içerisinde 7 ile 8 ortasında 12 tane büyük sarsıntı üretmiş Öteki bir fay Doğu Anadolu fay zonu Karlıova dan başlayıp Samandağ a kadar Kıbrıs yayı ile birleşen fay zonudur Bir de bunun altında Ölüdeniz fay zonu dediğimiz Suriye İsrail topraklarına gerçek inen fay var Bunlar çok uzun faylar Bir de Batı Anadolu düşey atımlı faylar dediğimiz Büyükmenderes Gediz Bakırçay Gökova olduğu kesimde düşey atımlı faylar var Bir de Orta Anadolu içerisinde Tuzgölü Malatya üzere çok sayıda kıta içi faylar var
TÜRKİYE’DE HER AN BÜYÜK ZELZELE OLMAZ
Bunların her birinin yıllık kaymaları düşüktür Bunun manası şu Kuzey Anadolu fayı 7 ve üzerindeki sarsıntıları 250 600 yıl ortasında üretirken Doğu Anadolu fayı 1000 1500 yılda 7 ve 8 üzeri zelzele üretir Batı Anadolu ya geldiğimiz vakit bunlar 2 bin ila 3 bin yılda bir zelzele üretir Orta Anadolu kısmında 6 buçuk üzerindeki zelzeleler yaklaşık 10 bin yıl aralıklarla tekrarlanır Türkiye de her an büyük zelzele olmaz
