Uluslararası kamuoyunda İsrail Hamas savaşında her iki tarafın da insanlık cürmü işlediği argümanı büyük takviye Bağdat Caddesi Travestileri görüyor Savaşan güçlerin birçok açıdan eşit olmadığını düşünenlerden biri olsam da bendeniz de her iki tarafın savaş suçu işlediğine inananlardanım
Savaşta öldürülen beş bin kişinin birçoklarının sivil olduğu biliniyor Gazze Bostancı Travestileri sonuna yakın Re’im kibbutz’unda bir müzik şenliğine katılan yüzlerce İsrailli Hamas ın Gazze’deki Al Ahli Baptist Hastanesi’nde onlarca hasta Filistinli de İsrail atağında ömrünü yitirdi Bunların açıkca bir savaş suçu Kadıköy Travestileri olduğu ortada
Durum bu kadar net iken bu hatası işleyenlerin yargılanması mümkün mü Bu soru akla çabucak Memleketler arası Ceza Mahkemesi ni UCM getiriyor haliyle Zira UCM hem İsrail hem Kartal Travestileri Filistin’deki mümkün savaş hatalarını soruşturma yetkisine sahip bir mahkemedir Filistin mahkemeyi 2015 yılında tamımıştı Mahkeme 13 Haziran 2014’ten bu yana Batı Şeria Gazze Şeridi ile Doğu Kudüs’te işlendiği tez edilen Kurtköy Travestileri hatalarla ilgili bir soruşturma başlatmıştı üstelik Yetkili derken kastettiğim bu
UCM ne yapabilir?
Hamas İslami Cihad yahut rastgele bir silahlı İslamcı militan kümesi Filistin yahut İsrail’de savaş kabahati işledikleri teziyle soruşturabilir İsrail tarafında ise Başbakan Binyamin Netanyahu ile Filistin’de cürüm işlemiş olabilecek öteki yetkilileri soruşturma konusu yapabilir
İsrail ile Gazze’de yaşananlarla ilgili olarak UCM nin atacağı iki temel adım var Birincisi UCM Mutabakatı’nın işgal altındaki topraklarda yaşayan nüfusun tamamının ya da bir kısmının hudut dışı edilmesini ya da nakledilmesini yasaklayan 8 2 maddesince süreç yapabilir İkincisi İsrail üye ülke olmasa da hem İsrail’deki Hamas militanlarının hem de Gazze Şeridi’ndeki İsrail güçlerinin hareketlerinin UCM’nin yetki alanına girdiğini söyleyerek bunu yargıya getirebilir
Olur mu bu pekala?
Tabii ki zorluklar var Şu üç mevzu UCM nin savaş hatasını araştırma gayretini engelleyebilir Birincisi İsrail in işbirliği yapmaması UCM yi tanımıyor zaten ikincisi bu cins soruşturmaların maliyeti yüksek olur buna üye devletlerin katkıda bulunmaması üçüncü olarak da UCM yi işe karıştırmadan bu sorunun çözülebileceğini düşünen ülkelerin örneğin üye olmayan ABD nin baskıları Bunlar UCM nin İsrail ile Gazze de yaşananlar konusunda adım atmasını epey zorlaştırabilir
BM İnsan Hakları Kurulu tarafından görevlendirilen BM Soruşturma Komitesi 7 Ekim’den bu yana İsrail ile İşgal Altındaki Filistin topraklarında tüm taraflarca işlenen potansiyel savaş hatalarına ait ispat topluyor Örgüt her iki tarafın da savaş kabahati işlediğini düşündürtecek deliller bulunduğunu açıkladı üstelik İnsan Hakları İzleme Örgütü de İsrail’in Gazze limanı ile İsrail Lübnan hududundaki iki kırsal bölge üzerinde çok sayıda topçu ateşiyle beyaz fosfor kullandığını kayıt altına aldı Bu potansiyel bir savaş cürmü elbette İsrail alışılmış ki bu iddiayı reddediyor
UCM’nin birinci atacağı adım her şeyden evvel Hamas ile İsrail hükümetini milletlerarası hukuka hürmet göstermeye çağırmak olmalı Lakin bu davetin bir benzerinin BM güvenlik kurulunda sonuçsuz kaldığını biliyoruz
UCM’nin aldığı kararlar tesirli mi?
Tam 123 devletin üye olduğu UCM BM Güvenlik Konseyi nin daimi üyesi olan Rusya nın Ukrayna’da işlediği mümkün hataları soruşturuyor Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin hakkında tutuklama kararı verdiğini Putin in de bu yüzden Güney Afrika’daki 2023 Brics tepesine katılamadığını anımsayalım Demek ki kararları tesirli
Ermenistan UCM ye katılan en son devlet bilindiği üzere Bugüne kadar üye olmayan ABD nin de üye olması için davetler oldukça fazla Bakalım ABD ne yapacak UCM ABD nin işlediği hiç bir kabahati dava ya da araştırma konusu yapmadığına nazaran katılmamasında bir sakınca olmamalı Kaldı ki kararlarının etkisiz olduğu devirler geride kaldı anladığım kadarıyla En azından caydırıcı olduğu biliniyor
Bugün hatta yarın ya da yakın bir vakitte Hamas ı bilmem fakat İsrail in UCM tarafından cezalandırılmasına ihtimal vermem Kınamayı ceza sayarsanız o öteki
Hastanede konutunun oturma odasında ölen Filistinli çocuk için bunlar bir mana söz etmiyor olağan İleride yapılanların hesabının sorulduğunu da göremeyecekler Zira öldüler
Ne demişti Nazım büyümez meyyit çocuklar
